Vier gezinnen besluiten in januari 2015 de aanzet te geven voor de verwerving, planvorming en realisatie van het project De Waterfabriek Ulvenhoutselaan. Havermans Hielkema Architecten begeleidt het gehele proces van ontwerp tot en met de realisatie. Twee van de vier woningen behoeven slechts een kleine ingreep. De overige twee woningen (85 en 85A worden vanaf het oorspronkelijke casco opnieuw opgetrokken.
Inleiding:
De voormalige Waterfabriek aan de Ulvenhoutselaan te Breda, werd opgericht in 1904 als waterleiding- en elektriciteitscentrale is herontwikkeld tot 4 woningen. Het pand werd in 2002 aangewezen als Rijksmonument.
Toelichting ontwerp:
Het gebouw kent een heldere en eenduidige structuur en is te lezen als twee achter elkaar geplaatste bouwdelen voorzien van stalen spanten en gordingen. De bouwdelen zijn voorzien van een zadeldak. Het voorste, meest representatieve bouwdeel parallel aan de ontsluitingsweg, heeft een centraal gelegen torenvolume. In dit bouwdeel bevonden zich de directeurs- en dienstwoning. Het achterste bouwdeel werd opgericht als de feitelijke fabriekshal en is voorzien van een lantaarn op het zadeldak.
Binnen deze structuur was een eenvoudige inpassing van de 4 afzonderlijke woningen te realiseren. In ieder bouwdeel zijn twee woningen opgenomen. Het pand heeft in de loop van de tijd diverse (interne) aanpassingen gekend en zijn voor deze laatste verbouwing zorgvuldig terug gebracht naar het meest oorspronkelijke casco. Hier ontstond de basis voor de 4 nieuwe woningen. Functionele aanpassingen in de gevel ten behoeve van onder andere daglicht op de verdiepingen zijn op een uniforme wijze aangebracht Deze ingrepen in de monumentale gevel, zoals de nieuwe gevelopeningen op de verdiepingen en een serre aan de noordgevel zijn uitgevoerd in structurele beglazing en zodoende leesbaar als een nieuwe hedendaagse laag in de tijd.
De bijzondere ruimtelijke kwaliteit in de oorspronkelijke fabriekshal en het zicht naar de omgeving werd als thema ingezet: de 11 meter hoge binnenruimte als centraal schakelpunt en het prachtige doorzicht naar het aan de achterzijde gelegen natuurgebied Natuurpoort Landgoed Wolfslaar Breda. De interne bouwkundige aanpassingen zijn volledig reversibel uitgevoerd.
Het rijksmonument aan de Ulvenhoutselaan 85 is een belangrijk pand voor de historie van het Ginneken en de stad Breda. De fabriek is één van de weinige restanten van Ginnekens industriële verleden. Het complex van een particuliere waterleidingmaatschappij en – elektriciteitsbedrijf werd in 1904 geopend en in 1920 door de gemeente Breda overgenomen. Na de annexatie van 1942 werd het bedrijf samengevoegd met de gemeentebedrijven van Breda en werd ook de watertoren gesloopt.
De waterfabriek behoort tot een van de weinig overgebleven gebouwen in Nederland die voor deze functie, waterzuivering met ozon (in combinatie met de opwekking van stroom), zijn opgericht. Daarbij zijn er nog diverse oorspronkelijke onderdelen en attributen aanwezig die deze waterzuivering mogelijk maakte. De waterfabriek is daarmee een zeldzaam overgebleven
Industrieel complex van begin 20e eeuw op plaatselijk regionaal maar ook op landelijk niveau.
De watertanks en de nodige leidingen met afsluiters en pompen zijn nog steeds aanwezig.
Het initiatief dat door de nieuwe bewoners is genomen had vooral tot doel om, naast het behoud van dit rijksmonument, een zeer bijzondere woonomgeving te creëren in de nabijheid van het centrum van de stad Breda en de natuur.