Gebouw, de tuin en het interieur één sterk samenhangend geheel
Circl is een circulair ontworpen gebouw waar architectuur, landschap en interieur vanuit dezelfde criteria tot stand zijn gekomen. Circulariteit betekent bouwen met het besef dat de hoeveelheid grondstoffen en bouwmaterialen eindig is. Het ontwerp en gebouw is optimaal afgestemd op goed onderhoud, op demontage en hergebruik van componenten of onderdelen, en op recycling.
De adviseurs waren de experts en zij kregen alle ruimte om het doel te bereiken – mits hoogwaardig en mits binnen tijd en budget. Ook werd in vergaderingen met een open discussie telkens afgewogen of een bepaalde oplossing circulair was of nog beter kon. De definitie van circulariteit werd scherp gemaakt. Overigens was en bleef altijd het uitgangspunt dat het ontwerp van het gebouw, de tuin en het interieur één sterk samenhangend geheel was en van hoge kwaliteit moest zijn. Immers, de beste garantie voor een lange levensduur is een gebouw waar mensen van houden. DoepelStrijkers was verantwoordelijk voor het interieur van de begane grond en kelder en voerde supervisie over het restaurant. De Architekten Cie. Ontwierp de architectuur en Ex interiors in opdracht van Vermaat het interieur van het restaurant en de rooftopbar.
Circl is een niet alledaags gebouw.- De Architekten Cie.
Een ambitieuze opdrachtgever heeft in nauwe samenwerking met aannemer BAM en een team van adviseurs een bijzonder gebouw gerealiseerd.
“Maak het meest circulaire gebouw mogelijk” was de opdracht. Drie jaar geleden was dit onbekend terrein. Wat is een circulair ontwerp en gebouw?
Alle adviseurs en de aannemer werkten nauw samen met een open houding en met veel respect voor elkaars beroep en expertise. Het doel was duidelijk en de opdrachtgever zorgde dat de lat voortdurend hoog bleef liggen.
Circulariteit gaat om de totale levensduur
Circulariteit betekent gebruik maken van oneindige energiebronnen. Er worden geen giftige grondstoffen en materialen gebruikt. Belangrijk is dat circulariteit gaat om de totale levensduur van een gebouw, dus om ontwerp, bouw, gebruik en beheer, en demontage en hergebruik. Belangrijk hierbij is om materiaalkeuze af te stemmen op de geschatte levensduur van componenten. Alle verbindingen zijn ‘droog’ dat wil zeggen geschroefd en zonder kit, lijm of PUR.
Toekomstbestendig bouwen
Aanpasbaarheid en flexibiliteit waren belangrijke ontwerpuitgangspunten. Dit betekende dat de ruimten vrij hoog gemaakt zijn om zoveel mogelijk verschillend gebruik mogelijk te maken, en uiteraard hebben hoge ruimten ook veel kwaliteit.
Een ander belangrijk uitgangspunt was natuurlijk daglicht. De gevels op de eerste verdieping en begane grond zijn grotendeels van glas, en het souterrain is voorzien van daglicht door een grote vide en door een reeks grote (beloopbare) daklichten van 2×2 meter.
Wat verder opvalt is het materiaalgebruik, en dan vooral de houten hoofddraagconstructie, gemaakt uit lokaal (Drents) larikshout, de houten vloer, gemaakt van hergebruikt kozijnhout, en de hergebruikte kozijnen van een kantoorgebouw als glazen wanden van vergaderruimtes in het souterrain.
Alle materialen en onderdelen zijn vrij ‘rauw’ en direct gedetailleerd. Er is bijvoorbeeld geen verlaagd plafond. Leidingen en installaties zijn hierdoor eenvoudig aan te passen te repareren of te demonteren. Wel zijn de installaties ruimtelijk geïntegreerd in een dubbele, elkaar kruisende balkenlagen.
Al met al heeft het gebouw een esthetiek en uitstraling gekregen die gaandeweg het ontwerp- en bouwproces is ontstaan. Dit was mogelijk door een goede en intensieve samenwerking tussen de partijen, met veel improvisatie en veel respect voor ieders expertise en vakmanschap.
Flexibel interieur als circulaire proeftuin, interieur Circl – DoepelStrijkers
Hoe ontwerp je een interieur voor een functievrij paviljoen? Die vraag onderzocht DoepelStrijkers met het interieurontwerp voor het Circl-paviljoen. Flexibiliteit is bereikt met beweegbare wanden en vloerdelen die kunnen inspelen op diverse programma’s. Tegelijk concretiseert het ontwerp een theoretisch kader met vijf ontwerpprincipes voor circulaire interieurs.
Het paviljoen is deels een antwoord op de vraag naar vergaderruimten voor de bank, maar bovenal biedt de functievrije ruimte plaats aan een diverse programmering. Van modeshow, debat, markt of dansevent tot expositie, kinderdagverblijf, filmavond of workshop, het interieur dient zich voor allerlei activiteiten te lenen. De bank torent daarmee niet boven de samenleving uit, maar ambieert om zich er middenin te begeven.
Druk op de knop
Op het horecapaviljoen op het dak en het vaste restaurant na, is voor vrijwel alle ruimten flexibiliteit en aanpasbaarheid het uitgangspunt. Dit komt het sterkst tot uitdrukking op de begane grond, tevens de plek met de grootste capaciteit. De basis hiervan is een vrij indeelbare ruimte waarin de houten vloer en constructie zorgen voor een warm karakter. Aan deze constructie hangen beweegbare wandelementen die in opgehesen stand de hele vloer vrijhouden en in neergelaten stand een variëteit aan configuraties mogelijk maken.
Elektrisch of met de hand kunnen de panelen verticaal en soms horizontaal verschuiven om qua comfort en intimiteit aan te sluiten op verschillende behoeften. Met slimme hef- en schuiftechnologie kunnen de configuraties binnen enkele minuten wisselen, dit met een druk op de knop en zonder dat bezoekers het gebouw hoeven te verlaten. Zelfs in het restaurant kan er tijdens openingsuren worden gewisseld met de hoogte van de wanden waardoor intimiteit kan worden geregeld. Aanvullend hierop zijn er verschuifbare vloer-/podiumelementen met geïntegreerde plantenbakken. Door een precieze positionering van de planten kunnen de verschillende podia worden gekoppeld en zodoende inspelen op de gewenste configuratie. Tussen of naast het groen kun je bijvoorbeeld eten, yoga doen, een lezing geven of werken. Tevens kunnen ze zodanig worden gekoppeld dat een modeshow of expositie kan worden gerealiseerd. Doordat de wanden op verschillende hoogtes kunnen worden gepositioneerd kan in iedere setting de gewenste privacy worden geborgd. In de wanden is akoestiek geintegreerd zodat er zonder geluidsoverlast kan worden geprogrammeerd. In de wanden en plafonddelen is ledlicht geintegreerd waardoor bovendien met gekleurd licht de sfeer kan worden gemaakt die past bij het moment. Ook biedt dit de mogelijkheid om in de grote ruimte verschillende lichtsferen tegelijkertijd te maken.
Maatvoering gebaseerd op standaard maat
Los van het transformatieve karakter zijn de wandpanelen en vloerelementen ook vanwege de materialisering sterk bepalend voor de ruimte. De wanden zijn gemaakt van gerecycled aluminiumprofielen en strekmetalen platen met daartussen het akoestische materiaal metisse, dat is gemaakt van gerecyclede spijkerbroeken. De lichte, metaalkleurige vlakken zijn opgedeeld in vierkante kaders en creëren een geometrisch spel.
De vloerelementen zijn uitgevoerd als strakke volumes die met gladde, reflectieve oppervlakten de omgeving weerspiegelen. Alle elementen zijn opgebouwd uit onbewerkte materialen en met droge verbindingen in elkaar gezet. De maatvoering is gebaseerd op de standaardmaat van de aluminiumpanelen om toekomstige demontage en hergebruik te vergemakkelijken.
Identiteit door hergebruik
In het souterrain liggen een aantal vergaderruimten rond een open foyer. Ook hier is het interieur gebaseerd op vijf circulaire ontwerpprincipes: Reuse 1:1, Reuse & Remanufacture, Recycle, Reusable en Object as a service (zie kader). In tegenstelling tot de begane grond is de constructie hier uitgevoerd in beton, dat een neutrale, grijze basis voor de ruimten vormt. In aanvulling daarop is een deel van de wanden akoestisch bekleed met een textielproduct, gemaakt van gerecyclede uniformen van het bankpersoneel. Door dankbaar gebruik te maken van bestaand meubilair en bijzondere meubel- en kunstcollecties van ABN AMRO komt deze verdieping tot leven.
Een aantal hoeken is ingericht met meubilair en verlichting dat door een vintagemeubelleverancier ter beschikking wordt gesteld en wisselt zodra het wordt verkocht. Zo ontstaan hier verschillende plekken met een eigen identiteit. Naast de architectuur is ook het interieur hiermee onderdeel van de circulaire proeftuin en bewijst het dat je ook met bestaande materialen vernieuwende omgevingen kunt creëren.
(deze tekst is deels ontleend aan een artikel gepubliceerd in De Architect van maart 2018)
CIRCL restaurant en rooftopbar – Ex Interiors
Wereld van circulair eten en drinken
In 2016 gingen Vermaat Groep (horeca exploitant) en Ex Interiors samen de uitdaging aan om een vernieuwend concept te bedenken voor het restaurant op de begane grond en de rooftopbar op de eerste verdieping van het paviljoen. Dit bleek echter niet de grootste uitdaging, de volgende stap was om verbinding te creëren tussen het gebouw en het interieur. Vanuit deze gelaagdheid zocht Ex Interiors naar een verbinding met het horecaconcept en de bezoekers. Het lijnenspel, de routing en logistiek moeten vloeiend in elkaar overlopen. Om de lengte van het gebouw te doorbreken en synergie met de bewegende delen te creëren, zijn er stalen frames in het restaurant geplaatst met opstellingen, die naar wens kunnen worden aangepast. Het centrale frame met de grote ronde tafel en de lange lunchtafels rondom het buffet vormen een kloppend hart in het restaurant.
Op de begane grond van het paviljoen vind je Circl Restaurant, waar je dagelijks terecht kunt voor diner, lunch of een informele borrel. In het restaurant wordt er gekookt vanuit het principe ‘reduce, re-use en no waste’. Men werkt hoofdzakelijk met lokale seizoensproducten en koopt zodanig in dat wat er overblijft een nieuwe bestemming krijgt.
Transparantie over de herkomst van producten en de manier van bereiden is tevens vertaald in het interieur. De keuken is open en biedt bezoekers de kans om te zien en ervaren hoe er gekookt wordt. In het restaurant staan hoge wanden met gevulde wekpotten en flessen siroop als symbool voor het bewust omgaan met onze grondstoffen.
Ook bij de aankleding van het restaurant hebben bestaande materialen een tweede leven gekregen. Zo is er gebruik gemaakt van stoelen van ontwerper Dirk van der Kooij, geproduceerd van oude koelkasten. Ook de leren banken kennen een bijzonder verhaal. Oude matrassen van Auping zijn bekleed met zo duurzaam mogelijk geproduceerd leer van biologische Nederlandse koeien. De looiing van het TLC-leer is chroom- en aldehydevrij.
Circl Rooftopbar vind je op bovenste verdieping, grenzend aan de daktuin van het paviljoen. Overdag worden er bijzondere theeën geserveerd, terwijl je ’s avonds terecht kunt voor een ontspannen borrel.